Het effect van (onbewust) op een plek staan die niet van jou is

In deze blog lees je hoe je inzicht krijgt in je belemmerende patronen en hoe een organisatieopstelling laat zien welke beweging je kan maken om ten volste jouw plek in te nemen, zodat het voor jou en je omgeving weer gaat stromen.

“Het loopt niet zo lekker in de organisatie.”, zegt mijn coachee. Ze voelt zich klem gezet en tegelijkertijd verantwoordelijk voor zoveel, waar ze geen invloed op heeft. “De ondernemer geeft onduidelijke opdrachten en is wispelturig.” De ondernemer geeft alle vrijheid en schittert van afwezigheid. Het andere moment is ze nadrukkelijk aanwezig, kortaf, bepalend. Medewerkers voelen zich niet gezien & gehoord. “Ook IK niet!’, zegt mijn coachee. “Zit ik hier nog wel op mijn plek?”.

Gedoe, onrust en frustratie

De coachee zucht en er lijkt wat frustratie door te klinken; “De ene keer verwacht ze dat ik met een half woord alles oplos en de boel draaiende houd en leid. Dan word ik weer teruggefloten en verwacht ze alleen support en praktische uitvoering van taken.”.

Een duidelijke richting ontbreekt. In het team heerst onrust. Wisselingen in het team de afgelopen paar jaar. Enerzijds werken de collega’s samen, anderzijds spreken ze zich naar elkaar niet uit. Wat niet uitgesproken is wordt geventileerd bij de coachee.

De coachee werd vol in het systeem ingezogen. Ze steeg op

Steeds vaker stond ze als bemiddelaar en bruggenbouwer tussen haar collega’s en de ondernemer. Een plaats waar ze het voor niemand goed genoeg kon doen. Haar vermoeidheid nam toe, de tegenzin en de frustratie ook. Hoe langer het voortduurde hoe meer ze oordelend sprak over het gedrag van de ondernemer. “Ze geeft gewoon geen richting en kaders, doet maar wat. Zij moet haar verantwoordelijkheid nemen. Niemand die het haar zegt.”

“Ik heb haar laatst wel verteld hoe het moet.”

Onbewust ging de coachee boven de ondernemer staan. Voor de coachee het wist was ze aan het dansen; tussen de medewerkers en de ondernemer, boven de ondernemer en weer terug. Jongleren kon je het ook wel noemen. Ze was alle ballen van iedereen aan het hoog houden.

Tijdens de opstelling werd zichtbaar dat zij deze plek(ken) maar al te goed kende

De coachee had hier al eerder gestaan. Bij al haar opdrachten en banen zag zij dit patroon hetzelfde of vergelijkbaar terug.

De bron van dit patroon lag in haar familiesysteem. Voor de kenners en de systeem geïnteresseerden onder ons, zagen we hier twee dingen; triangulatie en partentificatie.

In een tafelopstelling zetten we de organisatie en de ondernemer op tafel

Wie keek naar wie en wie is er eigenlijk voor wie?
Hoe is de organisatie ooit ontstaan? Wat was er eerst?

Het bleek dat de ondernemer met haar toenmalige partner de organisatie ooit op had gezet. Het bedrijf floreerde op twee kernproducten. Na de scheiding heeft de huidige ondernemer de organisatie alleen voortgezet, met slechts één van de twee kernproducten. Daarbij stopte ze met één van de twee producten verder gegaan. De organisatie heeft nooit meer gefloreerd zoals het gedaan had.

“Weet je de ondernemer heeft het gewoon zwaar en ze zoekt er steeds allerlei oplossingen voor, die buiten haarzelf liggen. En nu mag ik het oplossen!”

De last die de ondernemer droeg werd, werd met twee handen door de coachee aangenomen. Tijdens de opstelling werd ze bewust van het voor haar bekende patroon waar ze weer in was gestapt. Deze patronen leerden haar kwaliteiten: leiderschap, verantwoordelijkheid, knopen doorhakken, het goed laten gaan van iedereen om haar heen.

Door de opstelling werd de coachee bewust dat zij andermans verantwoordelijkheid aan het dragen is. Dan ben je niet in staat ten volste jouw plek in te nemen.

Ik deed een interventie; een eerste stap naar haar eigen plek.

In de opstelling heeft de coachee de last de gelaten. Ze koos een object voor de last. Die last die legde ze ook op tafel. Terwijl zij dat deed liet ik haar de volgende zinnen uitspreken:

“Dit is wat ik aan verantwoordelijkheden draag. Dat doe ik met toewijding en plezier. Ondanks dat, is het zwaar en het voelt als te veel. Ik ben tot ontdekking gekomen, dat ik dingen draag die niet bij mij horen. Het dragen van deze last bracht mij dat ik mij verbonden voel met de organisatie en de collega’s. Dat de collega’s mij dankbaar zijn. Dat ik voor een deel mijn eigen kaders en werk mag organiseren. Het kost mij, mijn energie en de tijd die ik aan andere dingen, zoals thuis wil geven. De prijs is dat ik moe ben en niet vooruit kom, dat ik frustratie voel.
Ik leg de last bij jou neer, daar waar hij hoort. Het is aan jou of jij dit oppakt of niet. Ik laat het. Met ook alle consequenties die daar voor mij mogelijk uit volgen. De kwaliteiten die behoud ik en zet ik nu of in de toekomst misschien nog wel eens in.”

“Vanaf nu zijn wij op een andere manier verbonden. Ik sta mijzelf toe de plek in te nemen die ik in deze organisatie heb.”

Ze keek naar het poppetje dat voor haar representant stond. Ze pakte een ander poppetje en schoof het naar een andere plek. Er volgde een traan, stilte… een zucht, nog één.

“Ja, nu kan ik het werk in de organisatie doen, wat ik te doen heb. Nu weet ik wat mij triggert. Het is niet aan mij de organisatie te leiden en het alle medewerkers goed te laten gaan.” Ze nam in de opstelling haar plek in.

Deze opstelling was voor mij ‘een systemisch feestje’

Want er was nog zoveel meer: We hebben gekeken naar het thema afscheidnemen. We hebben het bestaansrecht van deze organisatie onderzocht en belanden bij de vraag; Is de bestemming van de organisatie bereikt? Wanneer is het klaar, wanneer is het goed genoeg?

Ook zagen we door de manier waarop een collega, werkzaam in een voor de organisatie nieuwe functie, zich gedroeg, de patronen en dynamieken die daaruit voortvloeiden, dat er meer plekgedoe was: Een gecreëerde plek.

In de organisatie waren de systeemkrachten volop aan het trekken en duwen. Allemaal om iets duidelijk te maken.

*Deze blog is geplaatst met toestemming van de coachee. Om privacy redenen zijn geen (bedrijfs)namen genoemd.

Ben jij benieuwd wat het systeem jou duidelijk heeft te maken?

Wil jij ook ten volste jouw plek in je werk, in team, organisatie en/of leiderschap innemen? Of ben je nieuwsgierig geworden naar opstellingen in relatie tot ondernemerschap, organisatie, team, leiderschap of loopbaan? Kijk dan eens naar onze workshop organisatieopstellingen. Of vraag een 1-op-1 coachsessie aan.