Wat is Deep Democracy?

Wat geeft het toch een fijn gevoel als we het allemaal met elkaar eens zijn. We zijn er lekker snel uit en kunnen aan de slag. Maar dan? Zijn we het werkelijk allemaal met elkaar eens? Is alles gezegd wat gezegd moet worden? De praktijk blijkt vaak weerbarstiger.
Bij goede gesprekken benut je alles wat er is. Ook de verschillen en tegenstellingen in de groep.  Een methode om dit effectief te doen is Deep Democracy.

Deep Democracy is een manier van dialoog en besluitvorming waarbij de wijsheid van de minderheid wordt meegenomen in het meerderheidsbesluit. Vanuit het geloof dat juist in al die verschillen meerwaarde zit. In Deep Democracy wordt met de metafoor van de ijsberg gewerkt. Bij Deep Democracy vaar je als het ware in de onderstroom. Zo haal je, zonder oeverloos te vergaderen of te polderen, alle opvattingen naar boven. Niet er omheen blijven dralen, maar het conflict constructief aangaan om er samen beter van te worden.

Bovenstroom & Ondestroom in verbinding

We kijken allemaal op onze eigen manier naar ons werk, de organisatie waar we voor werken, naar ons leven en naar de wereld. Wat vind ik goed, fout of slecht, wat is waar en wat is niet waar? Hoe beter we naar al die verschillende betekenissen kunnen luisteren, hoe meer wijsheden we te weten komen en hoe kwalitatiever de beslissingen zijn die we nemen.

Dat klinkt nu allemaal heel rationeel. Toch is dat niet zo, want als we iets met elkaar te bespreken hebben of een besluit moeten nemen dan speelt er veel meer.

Wat vinden we van elkaar? Hoe is de dynamiek in de groep? Wat is mijn belang of agenda? Dit gaat over onderstroom.
Deep Democracy verbindt de bovenstroom met de onderstroom. Daardoor wordt het draagvlak vergroot. Wat tot gevolg heeft dat je effectiever kan samenwerken en je eerder succes zal boeken.

Weerstand kan je dus zien als een andere visie of mening.

Groeps(on)bewuste

Door de meerderheid en minderheid een stem te geven verrijk je het groepsbewuste.

Het groepsbewuste is datgene waarvan iedereen op de hoogte is. Gedeelde informatie over bijvoorbeeld; gedachten, emoties, ideeën, theorieën, ervaringen. Hoe beter de relaties en verbindingen in de groep, hoe meer informatie gedeeld en actief benut kan worden.

Het groepsonbewuste is dat wat niet iedereen weet. Informatie die nog niet gedeeld is in de groep of waar niet iedereen weet van heeft. Dat wat wel gezegd is, maar niet gehoord is. Pijnen, niet erkende behoeften, verborgen motivaties, dubbele agenda’s. Dingen die we liever niet willen stoppen we ook onder water.

In de onderstroom zwemmen vissen en haaien

In de onderstroom kan het soms flink tekeer gaan, waardoor de bovenstroom een woelige omgeving wordt. De onderstroom zit vol met emoties, waarden, overtuigingen, niet uitgesproken regels en rollen. Als het in de onderstroom niet optimaal kan stromen leidt dat tot gedoe. Letterlijk zichtbaar in het saboteren van ontwikkelingen, veranderingen en samenwerking. In Deep Democracy noemen we dat sabotagegedrag: lees meer

Met het niet zeggen of anders zeggen dan werkelijk bedoelt, is dat wat er speelt niet weg.  Dat is ook zo als mensen handen boven het hoofd houden. Slecht met tegenstellingen om kunnen gaan. Oordelend handelen uit goed en fout. Of conflicten vermijden of zelfs verharden. In termen van Deep Democracy gaan er dan vissen zwemmen.

En als die vissen niet boven komen drijven door zich uit te spreken of niet gehoord worden, dan kunnen ze uitgroeien tot haaien. Je weet wel, de roze olifant in de kamer. Door er van weg te blijven wordt de haai als maar groter.
Net als een bal die je onder water probeert te duwen. Hoe harder je de bal onder water duwt, hoe harder hij terug zal veren naar boven. Je raakt hierdoor uit verbinding.

Zo’n haai bijt zich ergens aan vast. Het maakt de onderstroom gevaarlijk, geeft een onveilig gevoel en het maakt het lastig samenwerken.

Wil je nu succesvol samenwerken, open praten en de beste besluitvorming, dan zal je die haaien naar boven moeten halen. En terug naar de kern van de haai, het visje, waar misschien wel veel wijsheid in zit.

Hoe maak je de dialoog constructief en kom je tot effectieve besluitvorming?

Als je de verschillen kan benutten, de wijsheid van de minderheid toelaat, mensen zich gehoord en gezien voelen, het rationele proces en de onderstroom met elkaar verbonden zijn en je niet kijkt naar alle afzonderlijke delen als optelsom, maar hen ziet als groep als geheel, dan kom je tot constructieve dialogen en effectieve besluitvorming.
Dat vraagt om de vissen die in de onderstroom zwemmen te vangen.

Wat is het dat we hier nog niet uitspreken?

In de Lewis methode van Deep Democracy gebruiken we daarvoor naast diverse werkvormen vijf gespreksstappen.

Terug naar de roots van Deep Democracy

Greg en Myrna Lewis hebben in de jaren negentig, in Zuid-Afrika tijdens de post-apartheid, de methode van Deep Democracy ontwikkeld. Zij werden gevraagd om het elektriciteitsbedrijf van Zuid-Afrika te ontwikkelen van een racistische op apartheid gebaseerd bedrijf naar een non-racisme organisatie.
Daarbij maakten zij gebruik van de Proces Oriented Psychology van Arnold Mindell. Zij maakten deze theorie praktisch toegankelijk voor organisaties, managers, teamleiders en medewerkers.

De term Deep Democracy is door Arnold Mindel (natuurkundige en psychotherapeut) in het leven groepen. Hij hield zich bezig met kwantumfysica en de wereld aanschouwen vanuit energievelden. Hij ontwikkelde de proces georiënteerde psychologie. Dit wordt ook proceswerk genoemd en wordt toegepast in therapeutische context en in het werken met mensen in groepen en organisaties. Met Deep Democracy als uitvloeiing, bracht hij een manier voor besluitvorming en conflicthantering die rekening houd met de minderheidsstem en bracht hij het rationele met het emotionele en soms niet-rationeel verklaarbare samen.
Democratisch omdat het alle invalshoeken mee laat doen en alle stemmen waardeert. Deep omdat het verder gaat dan andere meer traditionele dialoogmethodieken.

Greg en Myrna Lewis waren studenten van Arnold Mindell. Na het overlijden van Greg zette Myrna het handen en voeten geven aan de Lewis methode voort. Inmiddels wordt de methode in meer dan 20 landen onderwezen en succesvol toegepast.